ANKARA Milliyet – Türkiye, 23 yıl evvel 12 Kasım 1999’da saat tam 18.57’de Düzce’de meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki zelzeleyle sarsıldı. Düzce, Akçakoca, Cumayeri, Çilimli, Gölyaka, Gümüşova, Kaynaşlı ve Yığılca’da 845 kişinin hayatına mal olan ve 4 bin 948 kişinin yaralandığı trajedi, bu yıl birinci sefer acıların yanı sıra yeni bir heyecanla anıldı. Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı’nın (AFAD) uyumunda, saat 18.57’de başlayan “Çök-Kapan-Tutun” zelzele tatbikatı Türkiye’deki 81 vilayet ve KKTC’de gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tatbikatın yönetildiği AFAD Merkezi’ne dakikalar kala görüntü ileti gönderdi. Erdoğan, “Depremin yaşanmasını engellemek mümkün değildir fakat can ve mal kayıplarının önüne geçecek önlemleri almak bizim elimizdedir. Bu tatbikata ayıracağımız birkaç dakikayla daima birlikte ömrümüze ömür katacak bir tecrübe kazanacağımıza inanıyorum” ifadelerini kullandı.
Sirensiz tatbikat
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu da operasyonu yönettiği AFAD Merkezi’nde yaptığı açıklamada, tatbikatın bir “kapasite ölçme” bahtı olduğunu belirterek, “Afet gelmeden hazır olmamız, hazırlık yapmamız lazım. Vatandaşlarımızdan ricamız, 1 dakikalarını ayırsınlar, küçük bir hareketle, kendilerini ve etraflarını test etsinler. Son 10 günde kurumlarımızla bu tatbikata hazırlanıyoruz. Bu problemin bütün paydaşları 10 gündür bir farkındalık sağlamaya çalışıyor” dedi.
Günlerdir ağır kamu spotlarıyla duyurulan tatbikatta, 85 milyon ve KKTC zelzele anında hayat kurtaran, beden alanını ve hasebiyle sarsıntıda risk ögesini küçültmeye yarayan “Çök, Kapan ve Tutun” hareketinin uygulanmasını gerçekleştirdi. Emsal tatbikatların bilakis endişe ve panik yaratmamak için ikaz sirenlerinin kullanılmadığı bu çalışmada, öncü ikaz bildirimleri, TRT ve altyapısı uygun olan televizyon kanalları, belediyeler ve mescitler ile cep telefonları operatörleri tarafından gerçekleştirildi. Telefon operatörleri de, kullanıcılarına SMS ve CMAS bildirileri gönderdi. AFAD’dan cep telefonlarına gönderilen sesli ve yazılı ‘hayati uyarı’ bildiriminde “AFAD tatbikat bilgilendirmesidir. Şu anda ülke genelinde sarsıntı anı çök-kapan-tutun tatbikatı yapılmaktadır” ifadelerine yer verildi.
İçişleri Bakanı Soylu ve diğer yetkililer, AFAD merkezinde tatbikata katıldı.
Milliyet muhabirleri tatbikatı izledi – Uyanlar kadar habersiz olan da vardı
Olup biteni anlamadılar
Düzce zelzelesinin yıl dönümünde saat 18.57’de yapılan zelzele tatbikatı sırasında İstanbul Bayrampaşa 15 Temmuz Demokrasi Otogarı’ndaydık. İhtar seslerine karşın otogarda kimsenin reaksiyon vermediği dikkat çekti. Birebir esnada otobüste olan bir yakınımız ise telefonlarına ihtar geldiğini fakat yolcuların reaksiyon vermediğini, kimilerinin da ihtar sesinden ötürü huzursuz olduğunu ve olup biteni anlamadığını söyledi. Bu türlü bir tatbikat yapılacağından da haberi olmadığını belirtti. Otogarda oturan 62 yaşındaki Nazan Kara da tatbikattan habersiz olduğu için ‘Çök-Kapan-Tutun’ hareketini gerçekleştirmediğini tabir etti. ÇİĞDEM YILMAZ
Çalışanlar katıldı
İstanbul Ümraniye’de bulunan bir alışveriş merkezinde zelzele tatbikatı yapıldı fakat çalışanlar dışında kimse uymadı. Tatbikat saatinden evvel mağaza içinde anons yapılarak ikazlarda bulunuldu. Cep telefonlarından gelen ihtar bildirilerine karşın vatandaşlar alışverişlerine hiçbir şey olmamış üzere
devam etti. MELTEM GÜNAY
Okeye devam ettiler
Çök-Kapan-Tutun tatbikatı kapsamında saat 18:57’de Haber Alma ve Yayma (HAY) sisteminden vatandaşlara bilgilendirme bildirisi ve Hayati İhtar Bildirimi gönderildi. İstanbul’un Bahçelievler ilçesinde tatbikatın başladığı saatlerde anonslar yapıldı. Tatbikata trafikte yakalanan şoförler, kornalarına basarkan sokaklara ise kimse çıkmadı. Kahvehanelerde oturan vatandaşlar ise oyunlarına devam etti. GÜLDEN ÇOKTAN
Dört telefondan birine ikaz geldi
Önceden bilgilendirildiğimiz için ulusal çapta bu tatbikata hazırdık. İstanbul’da çocuklarla meskende otururken telefonuma gelen sinyal sesleri ikazın birinci işaretiydi. Dışarıda siren ve ikaz düdük sesleri bekledik lakin rastgele bir ses duymadık. Meskende 4 telefon daha bulunmasına karşın, yalnızca 1 adedine tıpkı bildiri geldi. Hazırlıklıydık tekrar de tatbikatın daha gerçekçi olması için, ses ve ışıkla desteklenmesi gerekli. GÖKHAN KARAKAŞ