Mithat Yurdakul – Üreticinin sigara alışkanlığı nedeniyle besin eserlerine nikotin bulaştığı ortaya çıktı. Besin eserlerine bulaşan nikotin, tahlillerde “kalıntı” olarak tespit edilince, Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan üreticilere ikaz geldi. Bakanlık, tarım eserlerinin toplanması, taşınması, depolanması; besin işletmelerindeki üretim, depolama, taşıma ile resmi kontrol ve numune alım süreçlerinde sigara içilmemesini istedi.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bahisle ilgili yazısında, kimi besinlerin doğal yapısında bulunan nikotin dışında, üretimden başlayarak besinin depolanması, taşınması ve satış yerlerinde sigara içilmesine bağlı olarak besinde nikotin bulaşısı oluştuğu bildirildi.
Sigaranın neden olduğu bulaşmanın tahlillerde nikotin olarak tespit edilebildiği söz edilen yazıda, bu durumun “iyi üretim” ve “hijyen” uygulamalarına da karşıtlık teşkil ettiği ve “gıdada kalıntı” olarak kabul edildiği kaydedildi.
Görevliler de uyacak
Bu duruma yönelik önlemler alındığı söz edilen yazıda, nikotinin yaş meyve ve sebzede, besinin tabiatından kaynaklanan bir sorun oluşturmayacağı fakat öbür besinler, eserler için tedbir alınması gerektiği vurgulandı. Bakanlık bu kapsamda tarımdaki birincil üretimde; eserlerin toplanması, taşınması, depolanması ve gibisi kademelerde sigara içilmemesini istedi.
Bakanlık talimatı uyarınca besin işletmelerinde de üretim, depolama ve nakliye üzere evrelerin yanı sıra resmi kontrol ve numune alım basamaklarında da sigara kısıtlamasına gidilecek. Sigara kullanımına bağlı nikotin bulaşının önlenmesi gayesiyle üretici, nakliyeci, besin işletmecisi, ihracatçı ve resmi denetim vazifelileri sigara kullanmayacak. Ayrıyeten, sigara kullanan bireyler, ferdî paklığını yapmadan, işletmelerin üretim ve sürece kademesinin yapıldığı ünitelere geçmeyecek. Bu kapsamda üretici ve yetkililer uyarılacak, sigarayla ilgili ikaz levhaları hazırlanarak işletmelerin görünür yerlerine asılacak.
‘Pestisit’ kabul ediliyor
Halihazırda tarımdaki bakteri ve haşere üzere zararlılarla uğraşta “pestisit” ismi verilen çok çeşitli ilaçlar kullanılıyor. Pestisitlerin insan sıhhatine ziyanlı bir çok çeşidi, dünyada yasaklı eser olarak kabul edilirken, kimi pestisitlerin içeriğinde nikotin de yer alıyor. Bilhassa Avrupa’ya yapılan ihracatlarda, aşikâr ölçünün üzerinde nikotin kalıntısı da pestisit olarak kabul edilebiliyor. Avrupa Birliği’nin “Pestisit Tüzüğü”nde de nikotin için MRL (tarımsal eserlerde yasal olarak bulunmasına müsaade verilen azami pestisit kalıntı miktarı) düzenlemesi yer alıyor.
AB’den Türk eserlerine iade
Nikotinin AB’de ve Türkiye’de ruhsatlı bir pestisit olmaması nedeniyle, bu memleketler arası mevzuat, besinlerde doğal olarak bulunan nikotine nazaran ayarlanıyor. Bu yüzden de sigara içilmesiyle oluşan nikotin, AB’ye yapılan ihracatlarda olağanın üzerinde tespit edilerek, “gıda kalıntısı” ve “pestisit” olarak görülebiliyor. Besin eserlerinin ithalatında hassas olan AB, daha evvel çok ölçüde Türk menşeli eseri limit üstü pestisit gerekçesiyle iade etmişti. AB’nin iade kararlarında daha çok, besinlerde tespit edilen farklı tıpta ziyanlı pestisitler ile aflotoksin üzere kanserojen hususlar tesirli oluyor.