Çocuklarda son günlerde sık görülen şikayetlerden biri de orta kulak enfeksiyonu… Kulak Burun Boğaz Uzmanı Doç. Dr. Çiğdem Kalaycık Ertugay, bu sorunun nedenlerini ve tahlil yollarını şöyle açıkladı.
Çiğdem Kalaycık Ertugay
İşte öbür belirtiler
Çocukluk çağında üst teneffüs yolu enfeksiyonlarından sonra, akut orta kulak enfeksiyonu en sık görülen hastalıktır. Kulak ağrısı ise en yaygın şikâyettir. Ayrıyeten kulakta tıkanıklık hissi, kulak akıntısı, ateş, halsizlik, iştah kaybı ve işitme problemleri; bebeklerde ise huzursuzluk, uyku sorunları ve bazen de bir kulağını daima çekiştirme üzere belirtiler oluşturabilir. Teşhis, dış kulak yolunun ve kulak zarının ışıkla muayene edilmesiyle konur.
Orta kulakta sıvı birikimi nasıl tedavi edilir?
Başlangıçta antibiyotik tedavisi uygulanır. Beraberinde burnun içindeki mukoza katmanındaki şişliği azaltan, mukus kıvamını incelten ilaçlar kullanılabilir. Alerji tanısı olan hastalarda anti alerjik tedavi eklenmelidir. Sakız çiğnemek ve balon şişirmek üzere aktiviteler östaki kanalının işlevine yardımcı olabilir. Acil cerrahi uygulamasına ilişkin bir belirti yok ise çocuk en azından 2-3 ay takip edilir. Bilhassa dil-konuşma gelişimi gecikmiş çocuklar, görme kaybı olan çocuklar, sendromik çocuklar ve işitme kaybı ileri seviyede olan çocuklarda beklemeden tüp takılmalıdır.
Ağrı geçse de denetimi aksatmayın
Aileler ekseriyetle çocuklarında ağrı ve ateş üzere şikayetlerin düzelmesiyle denetim muayenelerini ihmal eder. Meğer kulak ağrısı ve ateşle doktora başvuran ve orta kulak iltihabı geçiren her çocukta, ağrılar geçmiş olsa da orta kulakta sıvının varlığı bir müddet daha devam eder. Bu süreçte kıymetli olan kulak ağrısının geçmesi değil orta kulakta sıvının düzelmesidir. Vaktinde tedavi edilmezse artık zaten düzelmesi de mümkün olmaz. Bu da vakitle işitme kaybına neden olur. İşitme kaybı şikâyeti olup geç konulan her teşhisin çocukta kalıcı hasarlarla sonuçlanabileceği unutulmamalıdır. Erişkin yaştaki kronik orta kulak enfeksiyonlarının büyük kısmı çocukluk çağda tedavi edilmemiş orta kulakta sıvı toplanmasının bir sonucudur.
Geniz eti büyümesi bu meseleleri tetikler
Sık gelişen akut orta kulak iltihabında ve orta kulakta sıvı toplanması durumunda birinci akla gelen geniz eti oluyor. Çocukların orta kulak enfeksiyonlarına yatkınlığının temel nedeni orta kulakla burnu birbirine bağlayan östaki tüpüdür. Östaki tüpünün temel vazifesi orta kulakla hava ortasındaki basıncı dengelemektir. Küçük çocuklarda ise östaki tüpü erişkinlere nazaran kimi farklılıklar gösterdiğinden ötürü orta kulak enfeksiyonuna aslında yatkın olan çocuklarda bir de burun tarafındaki açıklığı kapatan bir geniz eti büyümesi olduğunda çocuk ya çok sık akut orta kulak enfeksiyonu geçirir ya da orta kulakta sıvı toplanması ve işitme kaybı olur. Münasebetiyle, bir çocuğun sık kulak enfeksiyonu geçirme kıssası yahut kulakta sıvı toplanması varsa kesinlikle geniz eti büyümesi açısından kulak burun boğaz uzmanına muayeneye götürülmesi önerilir.
Ne vakit tüp takılmalı?
Uygulanan tedaviler sonrası yaklaşık 2-3 aylık takiple orta kulakta sıvı toplanması devam etmesi, tıpkı vakitte 30 dB üzerinde işitme kaybı olması durumunda cerrahi tedavi tercih edilir. Cerrahi tedavide kulak zarına havalandırma tüpü takılır ve bu tüp orta kulak boşluğunun gereksinimi olan hava desteğini sağlayarak kulak zarının ve kemikçiklerin yine olağan hareket yeteneğini elde etmesini sağlar, takiben işitme kaybının uygunlaşması beklenir. Geniz eti ameliyatı çoğunlukla tıpkı seansta uygulanmaktadır, zira geniz eti yalnızca büyüklüğü ile değil enfeksiyon odağı oluşturması ile de orta kulak sorunlarına sebebiyet verir. Çocuk son 1 yılda 6’dan fazla ateşli bademcik iltihabı geçirmişse, bademcik enfeksiyonu ateşli havaleye neden olmuş ise, bademciklerde apse oluşumu gözlemleniyorsa, horlama, ağız açık ahenge, yemek yeme ve yutma sorunları yaşanıyorsa, bademcik büyümesi sebebi ile çene gelişiminde bozulma yaşanıyorsa tüp takılmasının yanında bademcik ameliyatı da yapılmalıdır.