Erdoğan DEMİR / EDİRNE (İGFA) – Yüksek mühendis, Enerji ve Su Yöneticisi, DSİ Emekli Bölge Müdür Yardımcısı Hüseyin Erkin, Kadıköy Barajı’ndan daha fazla yararlanılabileceğini belirten bir açıklama yayımladı.
Erkin’in bahisle ilgili açıklaması şöyle;
“Keşan sulaması olarak 1973 yılında işletmeye açılan Kadıköy Barajı, 55 milyon metreküp faal depolama hacmine sahip ve yıllık ortalama 37 milyon metreküp su kapasitesi ile 37 500 dönüm araziyi sulayabilen bir barajdı. 1989 yılına kadar DSİ tarafından verimli olarak işletilmiş, hatta Seydiköy-Şükrüköy-Kadıköy-Mahmutköy yerlerinde on yıl zerzevat ihracı yapılacak halde tarımda yapılmıştır.1980 yılında bölgeye örnek olması amacıyla zamanın belediye başkanı Metin Çırpan öncülüğünde benimde katkı verdiğim, barajın çabucak mansabında iki yüz metrekare yüksek tünel sera yapılmıştır. Doksanlı yıllarda kısmi kurak mevsim, barajın suyunun makûs işletilmesi ve şebeke dışına su verilmesi üzere sebeplerle sulama ıstırapları oluşmuş ve 1998 yılında sulama kooperatifine sulama sistemi devredilmiştir.
Sulama kanallarının bozulması ve su idaresinin âlâ yapılmaması üzere sebeplerle Kadıköy barajı sulaması atıl duruma getirilmişti. 2004 yılında Hamzadere barajı sulama alanı revizyonu sırasında, Kadıköy Barajı’nın otuz bin dönümlük kısmı (İzzetiye ve Bahçeköy’ü de kapsayacak biçimde Keşan – Çanakkale yoluna kadar) Hamzadere sulaması kapsamına alınarak Meriç ırmağından sulanacak halde projeyi revize ettik. Bu yıllarda Mahmutköy, Seydiköy, Kadıköy göletleri de yapılarak 7 bin dönümlük arazinin birden fazla bu göletlerden sulanacak formda bu alanlarda revize edildi. Elli yaşına ulaşmış Kadıköy Barajının etkin halde depolayabildiği su ölçüsü da mutlak müdafaa alanları içinde tarım yapılması ve erozyon sebebiyle 40 milyon metreküpe gerilemiştir. Zira barajda su azaldığı yıllarda Malkara köyleri, Deveci, Izgar, Kadıköy çiftçileri evvelden istimlak edilmiş toprakları takım dikmektedirler. Bu esnada sürülmüş arazi rusubatları göl havzasını doldurduğu üzere kullanılan ziraî ilaç ve gübreler suya karışarak risk oluşturabilir durumlar hasıl olmaktadır. Bu yüzden baraj göl havzası müdafaa alanlarının kesinlikle kontrol altına alınarak, rezervuar alanında kalan yerlerde tarım yapılması kesinlikle önlenmelidir.
Yasa gereği bu misyonda DSİ ve Keşan Belediyesi tarafından yapılmalıdır. 1990’ lı yıllarda Keşan su gereksiniminin dahada inançlı olması gayesiyle İpsala Kumdere alanında açılan kuyulardan 120 l/s debili su Keşan’a getirilmişti. Bu pompajlı ve değerli işletmesi olan sisteme o vakit karşı çıkmamıza karşın su Keşan’a getirildi. Elektrik fiyatlarının süratle artması ve su kuyularının ömürlerinin kısa olması vs sebeplerle Kumdere’den su alınması giderek değerli ve külfetli olmaktadır. Şimdi sulama alanı tamamlanamayan Çokal Barajı planlamasında öngörüldüğü üzere kendi hinterlandındaki yerleşim ünitelerine içme suyu temin edilebilme imkanı vardır. Hakikaten Gelibolu ve Malkara bu kapsamda değerlendirilmiştir.
Malkara’ya verilecek su sınırından Keşan’ a da su verilmesi planlanmıştı ve bu DSİ yatırım programına da girmiştir. Bu yüzden Kadıköy Barajı arıtma tesisleri revize edilip modernize edilerek Keşan’ın uzun vadeli su gereksinimi (yılda 5 milyon metreküp ileride 8 milyon metreküp) ve yapılacak Tarım İhtisas Organize Sanayi bölgesinin endüstriyel su gereksinimi (yılda 3 milyon metreküp) Mecidiye Göleti ile birlikte Erikli ve Yayla kıyısının (sezonda 1 milyon metreküp) içme ve kullanma su muhtaçlıklarını karşılayacaktır. Barajda kalan su ve son yapılan Şükrüköy-Seydiköy göletleri ve başka göletler ile de Keşan Belediyesinin himayesinde, Seydiköy-Şükrüköy-Mahmutköy-Kadıköy birlikteliğinde oluşturulacak ziraî kooperatif ile seracılık dahil zerzevat üretimi yapılabilecektir. (Bu köylerimizin geçmişten gelen zerzevat yetiştiricilik kültürleri üst seviyededir) Bu sayede çiftçilerin üretimide belediye ve kooperatif aracılığıyla direkt tüketiciye ulaşmış ve istihdamda sağlanmış olacaktır. İstanbul pazarı ve İpsala gümrük kapısı ile yıllık 150 milyar dolarlık Balkan ülkeleri pazar avantajı da unutulmamalıdır.
Küresel ısınma ve iklim değişikliği göz önüne alınarak Kadıköy Barajı su idaresinin günümüz kurallarında verimli ve Keşan su güvenliği temel olarak işletilmesi kaidedir. Kurak dönemde olduğumuz unutulmadan, Kadıköy Barajından muhakkak çeltik sulaması için dere yatağına su verilmemelidir.
Bu yüzden Kadıköy Barajından baraj alanı rekreasyon alanından ve daha fazla su hizmetinden yararlanmak için mülkiyet ve bakımı DSİ de kalmak koşuluyla barajın işletilmesi Keşan Belediyesi’ne ivedilikle devredilmelidir.”